بهار میاد؛ با آئین های خراسانی به جشنواره نمایش عروسکی یزد می رود - وبلاگ جیرا

به گزارش وبلاگ جیرا، خبرنگاران/خراسان رضوی یک کارگردان تئاتر گفت: نمایش بهار میاد نمایشی است بدون کلام که به معرفی آئین های نمایشی و نیایشی ایران می پردازد و قرار است در جشنواره بین المللی عروسکی یزد اجرا گردد.

محمد برومند در گفت وگو با خبرنگار وبلاگ جیرا در خصوص این نمایش اظهار کرد: نمایش بهار میاد بدون کلام است و به معرفی آئین های نمایشی و نیایشی ایران می پردازد؛ آئین هایی چون جیگی جیگی که تئاتر عروسکی با قدمتی چند صد ساله در مشهد است، اسب چوبی و چوب بازی که در خراسان بزرگ حتی افغانستان و تاجیکستان و بخشی از هند همچنان اجرا می گردد، چولی غزک که دعای باران است و در هر گوشه ایی از کشور به شکلی اجرا می گردد، آفر که همان مراسم کاشت، داشت و برداشت محصول در تربت جام است، بزرقصانی و چوپانی سیستان و بلوچستان، تکم گردانی آذربایجان و مراسم عروسی سنتی کردستان در این نمایش با موسیقی و حرکت اجرا می گردد .

بهار میاد؛ حکایت همبودی انسان و بز است

وی اضافه نمود: نمایش قصه دارد و حکایت همبودی انسان وبز است. حکایت دختری که بر فرش نقش بزی را می بافد، بز جان می گیرد و با دختر دوست می گردد. آن ها در کنار هم خاطرات تلخ و شیرینی را تجربه می نمایند تا آن که در مراسم عروسی دختر، قصاب تصمیم می گیرد بز را جلوی پای عروس و داماد قربانی کند، دختر مخالفت می نماید و مجددا بز را نجات می دهد و بر روی فرش باز می گرداند.

کارگردان تئاتر بهار میاد ادامه داد: به دلیل علاقه ام به آئین های نمایشی و نیایشی ایران به ویژه جیگی جیگی و بز رقصانی در ادامه تحقیقات و پژوهش هایم به همبودی انسان و بز رسیدم که حاصل این پژوهش فراوری نمایش بهار میاد شد.

بز در زندگی و باور مردم ایران زمین

برومند اعلام نمود: در حوزه نشانه شناسی، نقش بز در داستان آفرینش (شیردادن به مشی و مشیانه)، گفت وگوی بز با درخت آسوری، طرح بز حکاکی شده بر سنگ نگاره های باستانی، نقوش بز برکهن ترین سفالینه های ایران، بز در هیبت خدای باستانی (بهرام)، بز در آئین های نمایشی همچون جیگی جیگی و تکم و... حکایت از حضور ارزشمندش در زندگی و باورهای مردم ایران زمین دارد.

وی بیان نمود: بز کوهی نماد ایران باستان، با مضمون آب خواهی، زایندگی، فراوانی نعمت و محافظت است، هم چنین بز در فرهنگ های گوناگون دنیا نماد آتش، پارسایی، پرتوی خورشید، پیروزی، دلاوری، گرما، تابستان، روان زندگی، قدرت و نیروی ابر انسانی، خردمندی و دانایی است .

این کارگردان تئاتر در خصوص ایده نمایش توضیح داد: پس از برگزاری جشنواره بین المللی جیگی جیگی متوجه شدم بسیاری از مردم و مسؤولان ما از پیشینه جیگی جیگی بی اطلاع هستند؛ اکثرا با شنیدن نام جیگی جیگی به یاد مطرب دوره گردی می افتند که در دهه های 30 و 40 در مشهد زندگی و با اجرای نمایش عروسکی یا همان بزرقصانی مردم را شاد می نموده است.

برومند ادامه داد: قصه فوت او و دفنش در حرم سلطان علی بن موسی الرضا(ع) باعث نامیرایی او شد، در حالی که قبل از او تکنیک نمایش جیگی جیگی وجود داشت؛ این تکنیک نمایشی بعد از حضور امام مهربانی ها به خراسان و واقعه ضامن آهو تغییراتی کرد و جای بز بر روی صفحه بز رقصانی هنرمندان خیابانی خراسانی با آهو عوض شد، از آن پس حکایت آهو و بره روایت می گردد و اشعاری در وصف ضامن آهو با دوتار خوانده می گردد .

وی در خصوص تفاوت بزرقصانی و تکم گردانی در آذربایجان بیان نمود: تفاوتی که این نوع بزرقصانی با شیوه اجرای نمایشی تکم دارد در نوع اجرای آن است، اجرای بزرقصانی پیچیده تر و زیباتر است. در خراسان بزرگ نخی به عروسک بز وصل است و سر دیگر در دست نوازنده دوتار است و زمانی که نوازنده ساز را می نوازد همزمان نخ را حرکت می دهد، بز بر روی صفحه گرد می چرخد و می رقصد و نوازنده اشعار مختلف، از جمله شعر معرف جیگی جیگی را می خواند.

این کارگردان تئاتر در خصوص تحقیقاتی که در این زمینه انجام داده است، اضافه نمود: تحقیقاتم درباره آن پیرمرد نوازنده معروف در کتاب مطرب عشق است و با ساخت فیلم مستند دایره قسمت آن پژوهش ها را کامل تر کردم، اما در خصوص بز رقصانی که به جیگی جیگی معروف است کاری انجام نشده؛ به جز نمایش بهار میاد که کارگردانی نموده ام، البته مقاله ای در ابتدای سال جاری برای این موضوع منتشر کردم که هنوز جای کار بسیاری دارد و باید به انتها برسد.

شرم آور است که بهترین تحقیقات در عرصه فرهنگ و هنر ایران توسط غربی ها انجام گردد

برومند ادامه داد: هدف من معرفی، حفظ و توسعه آئین های نمایشی و نیایشی ایران به همه است، متاسفانه ما با داشته های خود بیگانه ایم و شرم آور است که بهترین تحقیقات در عرصه فرهنگ و هنر ما توسط غربی ها اجرا شده و منتشر شده است. گویا ما ایرانی ها در عرصه تحقیق و پژوهش تنبل هستیم و شاید هم نهادهای ذی ربط مقصر هستند که بهای لازم را به این مهم نمی دهند. خود من هر آنچه در عرصه میراث فرهنگی تحقیق نموده ام بدون هیچ حمایت دولتی بوده است.

برگزاری جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی یزد از نهم تا سیزدهم اسفند

وی در خصوص جشنواره بین المللی عروسکی یزد اعلام نمود: این جشنواره به همت شهرداری یزد و با همراهی ادارات مختلف این شهر به دبیری خانم بنفشه بدیعی که یکی از هنرمندان سرشناس تئاتر عروسکی هستند از نهم تا سیزدهم اسفند در شهر یزد برگزار می گردد. ویژگی این جشنواره این است که رقابتی نیست و بهترین گروه هایی که اجراهای موفقی در طول سال گذشته در ایران و دنیا داشته اند به این جشنواره دعوت شده اند.

این نویسنده و کارگردان تئاتر در خصوص چگونگی دعوت به این جشنواره تشریح کرد: همانطور که گفته شد سیاست جشنواره بر انتخاب آثاری بود که پیش از این اجراهای موفقی داشته اند، افرادی که تمام نمایش های عروسکی اجرا شده در سطح کشور را رصد می نمایند، پس از دیدن نمایش بهار میاد در جشنواره مریوان و فجر از گروه سیمرغ برای اجرای این نمایش در جشنواره دعوت کردند و ما نیز از این دعوت استقبال کردیم.

برومند بیان نمود: تحقیقات برای نگارش نمایش نامه پس از انتها جشنواره بین المللی جیگی جیگی از اوایل تابستان سال گذشته آغاز و تا انتها سال کار نگارش نمایش نامه تمام شد و پژوهش ها نیز طی مقاله ای منتشر شد. از ابتدای سال جاری تمرینات را با سه تیم از هنرمندان کمپانی سیمرغ آغاز کردیم، یک تیم افراد بزرگسالی بودند که ساکن تهران هستند و با آن ها در جشنواره بین المللی تئاتر خیابانی مریوان نمایش را اجرا کردیم. تیم دیگر بچه ها و نوجوانان مشهدی بودند که نمایش را در جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان هند در شهر دهلی نو به صحنه بردند.

وی ادامه داد: تیم سوم بزرگسالان هنرمند مشهدی هستند که با آن ها راهی جشنواره یزد هستیم. البته در اجراهایی که برای سیل زدگان در سیستان و بلوچستان، همچنین اجراهایی که در تهران و جشنواره فجر داشتیم ترکیبی از هرسه این تیم ها بود و در حقیقت یک تیم 30 نفره این نمایش را فراوری نموده اند که در هر جشنواره و یا شهر و کشوری برخی از این دوستان حضور دارند.

بهار میاد؛ قابلیت اجرا با یک تیم هشت تا 30 نفر را دارد

کارگردان تئاتر بهار میاد اعلام نمود: این نمایش قابلیت دارد که توسط یک تیم هشت تا 30 نفره اجرا گردد. در اجرای آئین های نمایشی ایرانی هرچه تعداد افراد بیشتر باشد اجرا زیباتر است، اما به هر حال هر جشنواره برای خود محدودیت هایی دارد؛ لذا برای جشنواره یزد تیمی هشت نفره شامل خانم ها نوشین نوروززاده، آیدا جلیل نسب و آقایان آرش مروی، رضا فرزادفر، پیمان افتخاری نژاد، محمد رضا رضازاده و ایلیا برومند کار خواهند کرد؛ طراحی و ساخت عروسک ها و ماسک ها نیز بر عهده منیره امیریوسفی و مریم خوشدل مدیر روابط بین الملل کمپانی سیمرغ است.

نیرومند در خصوص استقبال از این نمایش در جشنواره عروسکی یزد تشریح کرد: تا کنون در تمام اجراهایی که به روی صحنه برده ایم نمایش با استقبال خوبی همراه بوده است، بی شک در یزد نیز چنین اتفاقی رخ خواهد داد. در طول پنج ماهی که از فراوری این نمایش می گذرد، در هفت شهر و کشور اجراهای موفقی داشتیم و برای حضور در چندین جشنواره بین المللی دیگر نیز از ما دعوت شده است، من بیش از هر جایی دوست دارم در مشهد اجرای عمومی داشته باشیم اما نمی دانم مسؤولان مشهد حمایتی برای اجرای این نمایش در این شهر خواهند داشت یا خیر؟