مهاجرت آب های کارستی به پاکستان و تشدید خشکسالی در سیستان، نادیده گرفتن منابع کارست در مشهد - وبلاگ جیرا

به گزارش وبلاگ جیرا، رییس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی، شیراز، طبس و اصفهان را نمونه ای از شهرهای ایران نام برد که از گذشته از منابع آب کارستی برای شرب بهره می بردند، گفت: آب کارست تجدیدپذیر است، از این رو پروژه ای را در کوه های کپه داغ خراسان رضوی و شمالی برای تامین بخشی از آب شرب مشهد آغاز کردیم که پیشرفت خوبی داشت، اما بنا به دلایلی از آن استقبال نشد.

به گزارش وبلاگ جیرا، دکتر علیرضا شهیدی با بیان اینکه خشکسالی های پی درپی و کمبود منابع آبی، بسیاری از روستاهای استان سیستان و بلوچستان را خالی از سکنه نموده است، اضافه کرد: به فاصله 5 کیلومتر از مرز ایران، پاکستانی ها با تکیه بر آب هایی که منبع اصلی آن ایران است، تفرجگاه و پارک آبی ایجاد نموده اند؛ علاوه بر آن شهر مشهد نیز که قرار بوده بخشی از تامین آبش از محل آب های کارستی انجام گردد، اما معلوم نیست که چرا اجرای آن چندان به مذاق بعضی از مسئولان خوش نمی آید.

وی با بیان این که آنالیز های اجرا شده از وجود آب کارستی در 30 تا 35 درصد از مساحت کشور خبر می دهد، اضافه کرد: در کل دنیا از این نوع منابع آبی به عنوان یک آب شرب با کیفیت استفاده می گردد و متاسفانه ما از ظرفیت موجود در کشور استفاده نمی کنیم.

رئیس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور با اشاره به این که از مدت ها پیش این سازمان شناسایی مطالعه درمورد آب های غیرمتعارف مثل کارست را آغاز نموده، ادامه داد: شناسایی آب های کارستی بر عهده سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور است و در مقیاس ملی نقشه پتانسیل آب های کارستی را تهیه کردیم.

شهیدی، تجدیدپذیر بودن آب های کارستی را یک مزیت مهم نسبت به آب های آبرفتی عنوان نمود و یادآور شد: در سال هایی که بارندگی در کشور وجود دارد، آب کارستی غنی تر می گردد و این در حالی است که برداشت بیش از مقدار از آب دشت ها حتی در تَر سالی ها باعث افزایش فرونشست و از بین رفتن آب خوان می گردد، اما در آب های کارستی هیچ گاه مخزن از بین نمی رود و هر وقت بارندگی بیشتر باشد، آب بیشتری دارد و وقتی بارندگی کمتر باشد، آب کمتری دارد.

وی درباره شهرهای ایران که قابلیت استفاده از آب های کارست را دارند، گفت: در شهرهایی که تامین بخشی از آب به وسیله چشمه ها صورت می گیرد، می توان از آب کارست استفاده کرد. نمونه آن شهر شیراز است که از دیرباز از پتانسیل آب کارستی استفاده می نموده و در طبس، اصفهان و بعضی دیگر از نقاط کشور نیز سابقه استفاده از این نوع آب وجود دارد. نزدیک به 25 درصد جمعیت دنیا و بیش از نیمی از کشورهای اروپایی تامین آب خود را از آب کارستی انجام می دهند و ما هم پتانسیل خیلی بالایی در حوزه آب کارستی داریم، اما زیر ساخت های لازم برای استفاده از این پتانسیل را نداریم.

به نقل از روابط عمومی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، شهیدی خاطر نشان کرد: یک چشمه آب کارستی بزرگ در خوانسار اصفهان وجود دارد و بعضی از سال ها این چشمه به طور کامل خشک می گردد و باید در کنار آب های متعارف از آن استفاده کرد، اما کیفیت آب های کارستی فوق العاده بوده و نباید از آن برای صنعت و کشاورزی استفاده کرد.

وی با تاکید بر این که سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور یک پروژه را در کوه های کپه داغ خراسان رضوی و شمالی برای تامین بخشی از آب شرب مشهد آغاز کرد، گفت: این طرح پیشرفت خوبی هم داشت، اما بنا به دلایلی از آن استقبال نشد.

رئیس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور درادامه با بیان این که در بسیاری از شهرهای کشور پتانسیل استفاده از آب های کارستی را داریم که یکی از آنها منطقه سراوان در سیستان و بلوجستان است، اضافه کرد: به علت شیبی که سنگ ها و خاک ها در آن منطقه دارند، آب کارستی ما در حال مهاجرت به خارج از کشور است و به عنوان مثال پاکستان با فاصله 5 کیلومتری از مرز از آب کارستی که منشا آن ایران بوده، استفاده نموده و در آن جا تفرجگاه ایجاد نموده اند و پارک های آبی ساخته اند و بخشی از آب شرب خود و حتی نیازهای حوزه کشاورزی خود را از این محل تامین می نمایند.

شهیدی تاکید نمود: این در حالی است که مردم استان سیستان و بلوچستان ما با بحران شدید آبی دست و پنجه نرم می نمایند و مردمان بعضی از منطقه ها ناچارند از هوتک ها استفاده نمایند. ما می توانیم با تغییر بعضی از مجوزها خودمان از این ظرفیت استفاده کنیم، ولی متاسفانه در بعضی از موارد سازمان های آب منطقه ای ما سخت گیری بی علت دارند و ما خیلی راحت می توانیم با زدن چاه مانع مهاجرت آب به خارج از کشور شویم.